کتاب حسن صباح خداوند الموت اثر پل آمیر نشر نگاه

قبل از اینکه آفتاب غروب کند و قندیل‏ها روشن شوند، مردی که دارای موهای سفید و سیاه بود و به نظر پنجاه‏ساله می‏رسید بانگ زد علی، علی کرمانی کجایی؟

جوانی که بیش از بیست سال از عمرش نمی‏گذشت و یک حلقه ریش باریک و کمرنگ اطراف صورتش دیده می‏شد، جواب داد: زبردست چه می‏گویی؟ و بعد از این گفته به آن مرد که موسوم به محمود سجستانی بود نزدیک شد.

محمود سجستانی گفت فردا قبل از طلوع فجر کاروان حرکت می‏کند و باید بارها را ببرد. بارها باید حاضر باشند تا امشب چهارپاداران عدل‏ها را طناب‏پیچ کنند. علی کرمانی گفت: ‏ای زبردست عدل‏های ری و کاشان و اصفهان آماده است و من اسم هر شهر را که باید بار در آنجا تحویل داده شود روی عدل‏ها نوشته‏ام تا اشتباه نکنند و بدانند که هر عدل در کجا باید تحویل داده شود و چون چهارپاداران سواد ندارند، طبق دستور تو من روی هر عدل، علامتی هم نقش کرده‏ام که آنان از روی آن علائم مقصد بارها را بدانند و بارهای ری را به کاشان و اصفهان نبرند. اما جوال‏ها را ندوختم و منتظرم که تو بیایی و داروها را ببینی!

محمود سجستانی به راه افتاد و به اتفاق علی کرمانی وارد حیاطی شد که در چهار طرف آن ساباط وجود داشت و جوال‏ها را زیر ساباط گذاشته بودند تا اگر باران غیرمنتظره بارید، داروها را خیس نکند. وقتی محمود سجستانی به طرف جوال‏ها می‏رفت، به مرد جوان گفت من در کار خود وسواس دارم و معتقدم دارویی که ما به دیگران می‏فروشیم باید مرغوب و خالی از اسفال[1] باشد تا اعتبار ما از بین نرود. اگر ما فقط یک مرتبه گل بنفشه و سپستان و انزروت نامرغوب توأم با اسفال در جوال‏ها جا بدهیم و برای مشتریان خود به ری، کاشان یا اصفهان یا سایر شهرها بفرستیم، دیگر هیچ یک از آنها از ما دارو نخواهند خرید. خداوند[2] ما علی ذکرةالسلام می‏گوید پیوسته باید راست و درست بود و من همواره اندرز او را به خاطر دارم. علی کرمانی گفت ‏ای زبردست، آیا فکر می‏کنی من راستگو و درست‏کردار نیستم؟ محمود سجستانی گفت: ای فرزند، من تو را راستگو و درست‏کردار می‏دانم. چگونه ممکن است شخصی که خداوندگار ما را پیشوای خود می‏داند راستگو و درست‏کردار نباشد. ولی تو جوان هستی و ممکن است گاهی بر اثر جوانی غفلت کنی و آن‏طور که باید برای انتخاب جنس دقت ننمایی و مقداری علف خشک یا مرزنگوش در جوال جا بگیرد یا گل‏گاوزبان پاک‏نشده برای مشتریان ما فرستاده شود و به همین سبب قبل از اینکه جوال‏ها را ببندند، من داروها را از نظر می‏گذرانم. علی کرمانی گفت: بسیار خب‏ ای زبردست، هرچه می‏خواهی بکن.